11.08.2014

Wyższy Urząd Górniczy
Departament Górnictwa Otworowego
i Wiertnictwa

Katowice, dnia 21 sierpnia 2014 r.

I N F O R M A C J A Nr 42/2014/EW

o wypadku zbiorowym (trzy wypadki „lekkie”), spowodowanym tąpnięciem w bloku III pola C, wywołanym samoistnym wstrząsem górotworu o energii 2,1 x 10⁷ J, zaistniałym w dniu 11 sierpnia 2014 r. o godzinie 9⁴², w polu D oddziału G-23, w KGHM Polska Miedź S.A. O/ZG „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie.

Wypadek zbiorowy spowodowany tąpnięciem wywołanym samoistnym wstrząsem górotworu o energii 2,1 x 10⁷ J miał miejsce w wyrobiskach eksploatacyjnych bloku III pola C oddziału eksploatacyjnego G-23 kopalni „Polkowice-Sieroszowice” w rejonie zniesionego filara ochronnego zlikwidowanych szybów P-III i P-IV na głębokości ok. 750 m. W rejonie zniesionego filara ochronnego zlikwidowanych szybów P-III i P-IV złoże rudy miedzi stanowią piaskowce, łupki i dolomity o zmiennej miąższości od 3 do ok. 6 m. Złoże zaliczono do trzeciego stopnia zagrożenia tąpaniami i pierwszego stopnia zagrożenia wodnego. Skały stropu zaliczono do klasy trzeciej, a skały spągu do klasy drugiej i trzeciej. Dla robót eksploatacyjnych prowadzonych w obrębie filara opracowano „Projekt techniczny eksploatacji, Pola A, C, D, G, I, Rejon GG-3” zawierający opis technologii i „Szczegółowy projekt eksploatacji” dla pola CGD, pozytywnie zaopiniowany przez Zespół ZG „Polkowice-Sieroszowice” ds. Zwalczania Tąpań i Zawałów, na posiedzeniu w dniu 23.05.2014 r. i zatwierdzony przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego. Eksploatację prowadzono sąsiadującymi blokami II, I i III w polach G i C systemem komorowo-filarowym z ugięciem stropu J-UG-PS. Front robót upodatniających środkową część filara rozcięto z wyprzedzeniem w stosunku do linii frontów po obu jego stronach. Caliznę rozcinano komorami i pasami o szerokości przy stropie do maksymalnie 7 m, na filary o wymiarach ok. 6x10 m. Stropy wyrobisk eksploatacyjnych były zabezpieczane obudową kotwową rozprężną ze wzmocnioną głowicą o długości żerdzi 1,8 m, w siatce kotwienia 1,5 m x 1,5 m. Dodatkowo w miejscach wskazanych przez KDRG obudowę wzmacniano stojakami hydraulicznymi ze stropnicą i stosami podporowymi-kasztami.W dniu 11 sierpnia 2014 r. na zmianie I w rejonie bloku III pola C zatrudnionych było 6 pracowników. O godzinie 9⁴² wystąpił samoistny wstrząs górotworu o energii 2,1 x 10⁷ J, którego epicentrum zlokalizowano w caliźnie pola D, ok. 160 m przed frontem rozcinki bloku III pola C. W wyniku dynamicznego oddziaływania skutków wstrząsu trzech pracowników uległo wypadkom lekkim. Operator wozu kotwiącego SWK i jego pomocnik, który został częściowo przysypany i uwięziony rumoszem skalnym w rejonie przodka komory K-85 z pasa P-83 oraz operator ładowarko łyżkowej TORO w rejonie skrzyżowania pasa P-23 z komorą K-17. Operatorzy maszyn sami wycofali się z miejsc wypadku. Pomocnika operatora wozu kotwiącego spod rumoszu skalnego uwolnili współpracownicy i wyprowadzili z rejonu zagrożenia. Według opinii lekarskich, poszkodowani, którzy ulegli wypadkom lekkim, doznali następujących obrażeń:

• pomocnik operatora kotwiarki: mnogie nieokreślone urazy w wyniku przysypania odłamkami skalnymi: stłuczenia całego ciała, szczególnie obu stóp, kolana prawego, barku lewego, głowy, drobne rany kolana i twarzy, rana przedramienia lewego, rana bródki, bez palpacyjnych cech złamań; 
• operator kotwiarki SWK: mnogie nieokreślone urazy w wyniku przysypania oraz „rzucania” w kabinie: uraz głowy (krwiak i rana czołowo-skroniowa z utratą przytomności i wymiotami - wstrząśnienie mózgu, stłuczenia dłoni prawej, stopy prawej, klatki piersiowej, uraz kregosłupa piersiowego; 
• operator ładowarki łyżkowej TORO: rany szarpane powierzchowne prawej ręki.

Pracownicy, po udzieleniu im pierwszej pomocy lekarskiej, zostali przewiezieni do Szpitala Miejskiego w Lubinie. Po przeprowadzonych badaniach, operator ładowarki został zwolniony do domu.

Na zmianie II i III, wielozmianowego systemu pracy (WSP) przeprowadzono oględziny rejonu zdarzenia i stwierdzono następujące skutki w wyrobiskach:

• urobienie ociosów na głębokość 0,5÷0,8 m, obejmujące wydzielane filary do pierwszego wyrobiska przycaliznowego pomiędzy K-93÷K-85 w bloku III pola C i P-23 do P-21 w polu D,
• urobienie czół przodków K-91 i K-90, dochodzących do chodnika wentylacyjnego I-1 na głębokość 1÷2 m,
• wypiętrzenie spągów – do 0,5 m – w strefie objętej urobieniem ociosów na odcinku od calizny do pierwszego pasa przycaliznowego,
• obsypania pojedynczych brył skalnych z filarów pomiędzy pierwszym a drugim pasem przycaliznowym.

Ponadto, w rejonie wystąpienia ww. skutków, na urobku zalegającym na południowo-zachodnim ociosie pasa P-23, pomiędzy komorą K-17 a Chodnikiem wodno-wentylacyjnym I-1, leżały dwa naboje ergodynu o masie 1000 g każdy.

Na podstawie oceny skutków zjawisko zakwalifikowano jako tąpnięcie.

Po przeprowadzonych oględzinach, w związku z zaistniałym zdarzeniem, Dyrektor OUG we Wrocławiu wydał decyzję, w której wstrzymał ruch zakładu górniczego KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” w Kaźmierzowie, w części dotyczącej postępu wyrobisk w bloku III pola C oraz K-16 z P-23 i P-23 z K-16 w polu D oddziału G-23, do czasu:

1. Usunięcia skutków wstrząsu – a w szczególności: inwentaryzacji obudowy w partii złoża objętej skutkami wstrząsu, wykonania niezbędnej obrywki skał, uzupełnienia obudowy oraz wyprowadzenia uwięzionych w przodkach: komory K-17 z pasa P-21 (ładowarka TORO nr 402) oraz komory K-85 z pasa P-49 (samojezdny wóz kotwiący nr 242) – na zasadach ustalonych przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego,
2. Skontrolowania urobku zalegającego na południowo-zachodnim ociosie pasa P-23, pomiędzy komorą K-17 a Chodnikiem wodno-wentylacyjnym I-1, przez osobę uprawnioną do kontrolowania miejsc wykonywania robót strzałowych na okoliczność obecności ewentualnych innych (poza widocznymi) niezdetonowanych środków strzałowych oraz ich usunięcia na zasadach ustalonych przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
3. Dokonania analizy sytuacji geologiczno-górniczej w rejonie robót prowadzonych w bloku III pola C i przyległej części pola D oddziału G-23, przez Kopalniany Zespół ds. Tąpań i Zawałów w celu zweryfikowania możliwości kontynuowania robót w wymienionej partii złoża, na zasadach przedstawionych w aktualizacji Projektu Technicznego oddziału G-23, zaopiniowanej pozytywnie przez Zespół KGHM Polska Miedź SA ds. Tąpań, Obudowy i Kierowania Stropem w składzie poszerzonym o ekspertów z zakresu zwalczania zagrożenia tąpaniami na posiedzeniu w dniu 26 czerwca 2014 r (uchwała nr 7/2014).

Ponadto, uzależnił wznowienie postępu rozcinki w bloku III pola C i przyległej części pola D od uzyskania pozwolenia Dyrektora Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.

Informację sporządzono na podstawie danych z Okręgowego Urzędu Górniczego we Wrocławiu.